1

De Thuisblijfchallenge: een betekenisvolle reset

Tja, het voelt nogal gekunsteld: bloggen over challenges die ik aanga om meer van betekenis te zijn nu we met z’n allen met  een challenge van jewelste bezig zijn. Een pandemie bestrijden. Kom ik aan met mijn niet-vitale-functie, mijn 21-dagen-niet-klagen, een maandje-geen-vlees en m’n plastic dieet. Dit is andere koek.

Thuisblijven is nu, voor povere projectleiders als ik, de enige manier om écht van betekenis te zijn.

En daarnaast kunnen we natuurlijk van betekenis zijn door op elkaar te letten, zoals onze premier ons op het hart drukte.

Dat omzien naar elkaar komt goed, bij ons in de straat. Het eerste rondje langs onze vier bejaarde buren, met gepaste afstand uiteraard, zit er op. Thuisblijven met drie stuiterende scholieren is inderdaad een behoorlijke challenge. Toch ben ik niet ontevreden over de eerste prestaties van onze thuisschool. Ons kroost blijkt wel te varen bij de dagstructuur die ik ze met simpele spreadsheet voorschotel, ze doen gevoeglijk hun taken en vragen warempel om 10.00 uur om fruit. Bovendien heb ik een crush op de gymleraar, met wie ik tijdens de pauze ‘tuinwacht’ houd in de zon.

Ik heb niet de illusie dat het wekenlang zo blijft.

Het zal waarschijnlijk uitdraaien op een vermoeiende potpourri van werk, school en huishouden waarbij verveelde, bekvechtende leerlingen brutaal door het beeld van de videoconferentie met mijn collega’s walsen.

Maar ach, met een beetje geluk blijft deze crisis voor mijn gezin beperkt tot een gratis cursus ‘Omgaan met teleurstellingen’, terwijl vele anderen met een immense beproeving van doen hebben, dat besef ik terdege. Mensen die flink ziek worden, dierbaren verliezen of overuren draaien in de zorg. Mensen die eenzaam thuis zitten, mensen voor wie het thuis niet veilig is, mensen die inkomsten verliezen… Het zijn zware tijden voor grote delen van de bevolking.

Toch zien we uit deze crisis ook mooie dingen voortkomen.

We zijn niet alleen een ‘BV Nederland’ zoals politici ons zo vaak voorhouden, enkel bijeengehouden door op winst beluste economische radertjes.

We zijn evengoed een sterk netwerk van naar saamhorigheid strevende sociale wezens, voor wie niet alleen euro’s maar ook immateriële zaken ertoe doen. We willen van betekenis zijn. We willen goed doen, juist in tijden quarantaine en thuiswerken. En dus klappen we voor elkaar, zingen we uit onze ramen en poppen overal creatieve en hartverwarmende hulpinitiatieven op. Rampen en crises halen het beste in mensen naar boven, constateerde ook Rutger Bregman, auteur van ‘De meeste mensen deugen’, vorige week nog eens. (Kom je ook spreken op 1 oktober Rutger?)

Veel mensen zien ook nog een andere positieve keerzijde van deze catastrofe, zoals Kees Klomp, de bevlogen ondernemer die dag en nacht zijn visie op ‘de betekeniseconomie’ de wereld in slingert. Twee weken geleden bezocht ik een van zijn masterclass die hij verzorgde samen met ‘wondernemer’ Engbert Breuker.

Van Kees (die ook op de Noorderlinkdagen zal spreken) leerde ik dat welvaart (geld), welzijn (gezondheid) en welbevinden (geluk) communicerende vaten zijn en dat Nederland al sinds 1965 een overontwikkeld land is. Dat houdt in dat in ons land al 55 jaar welvaartsgroei niet ten bate maar ten koste van welzijn gaat. Met andere woorden: we zijn wel steeds rijker geworden, maar hebben daar een dure ecologische prijs voor betaald. Dat besef wordt wereldwijd steeds groter.

Zelfs SUV-rijdende winnaars van hamburger-eetwedstrijden zijn er inmiddels van doordrongen dat er een probleem is met het klimaat, met de biodiversiteit op onze planeet en dat dat een serieuze bedreiging vormt voor onze soort.

Daarom pleiten Kees en consorten voor Degrowth (ontgroei) en stellen ze dat hiervoor een ‘radicale disruptie’ van ons systeem voor nodig is.

Maar hoewel we ergens wel begrijpen dat dat nodig is en we allang weten dat er grenzen zitten aan de groei, handelden we daar, tot voor heel kort, nog niet in grote getale naar. Weten is nog geen doen.

En nu is daar Corona. Het lijkt er op dat deze historische situatie een katalysator is voor systeemverandering. ‘Het coronavirus krijgt voor elkaar wat de klimaatcrisis en biodiversiteitscrisis tot nu toe niet lukte: de wereldeconomie gaat plat en het dagelijks leven gaat totáál op z’n kop’, schrijft Kees. ‘We kunnen de situatie aangrijpen om de al decennia ernstig verstoorde relatie tussen welvaart, welzijn en welbevinden te herstellen.’

En warempel, tussen al het verdrietige en ingrijpende nieuws sijpelen ook positieve berichten door. Wereldwijd een schonere lucht, minder sterfte door smog in China, helder water in Venetië.

Corona geeft mij ook wind mee bij een aantal challenges die ik op mijn lijstje heb staan. Twee weken fossielvrij naar het werk heb ik bijvoorbeeld al in the pocket. Consuminderen lukt straks vanzelf als de opdrachtenstroom van mijn ZZP’ende Lief opdroogt. En verder had ik het voornemen om te leren vertragen en mijzelf wat minder onder te dompelen in de hectische snelkookpan die onze moderne samenleving is geworden.

Ik word op mijn wenken bediend. Ik vertraag er op los, zonder dat ik de stapel zelfhulpboeken over ‘onthaasten’ hoef te lezen.

En zonder FOMO (Fear Of Missing Out, ofwel: de angst om iets te missen).

Update over de reeds gestarte challenges: 21-dagen-niet klagen is inmiddels succesvol afgerond (ik sta niet in voor de komende 21 dagen) en ons gezin is al 12 dagen smaakvol op weg met de vega-challenge. Daarover later meer.

In mijn vorige blog stelde ik dat groepskracht helpt, bij het volbrengen van een challenge. Welaan, de groep waarmee we deze thuisblijfchallenge zijn aangegaan is enorm. Laat je troosten, steunen en inspireren door al die anderen. Doe ik ook. We zijn verbonden. En vergeet niet: met deze gedwongen reset zijn we van betekenis. Voor elkaar, voor de maatschappij en wie weet, ook voor de planeet.

Amen.

Ik ga nu de thuislessen voor morgen voorbereiden. En eens kijken of ik nog van betekenis kan zijn voor de gymleraar…

Dit jaar mag ik met een tof team voor Noorderlink de Noorderlinkdagen organiseren. Het thema: betekenis. In een poging zélf meer van betekenis te zijn (voor mijzelf, mijn omgeving, de planeet) ga ik een serie challenges aan. De blogs hierover verschijnen ook op noorderlink.nl.

Illustratie: Lianne Steinfort